“Όλη η επένδυση έχει να κάνει με την τιμή που αγοράζεις ένα ακίνητο και το τι επενδύεις πάνω σε αυτό. Όσο ωραίο κι αν είναι το μοντέλο ή τα projections που θα κάνεις, την μεγαλύτερη διαφορά την κάνει η τιμή στην οποία αγοράζεις το ακίνητο” – Χρήστος Τραμπούκης
“I don’t neet to know if your product will succeed. I need to know if you will succeed” -Jason Calacanis
Σε αυτό το επεισόδιο καλεσμένος είναι ο Χρήστος Τραμπούκης. Ο Χρήστος, αφού τελείωσε τις σπουδές του ως πολιτικός μηχανικός και έκανε MBA στο INSEAD, επέστρεψε στην Ελλάδα και δημιούργησε την πρώτη online πλατφόρμα ενοικίασης φοιτητικών εστιών στην Ελλάδα. Σήμερα, έχει καταφέρει να αναπτύξει την μεγαλύτερη εταιρεία Student Housing στη χώρα. Ο Χρήστος, πέρα από founder και CEO της Oikotrust, είναι παράλληλα Venture Partner στην Praxia Capital και ενεργός Angel Investor ως μέλος της HeBAN. Στη συζήτησή μας, ο Χρήστος θα μας μιλήσει για το ξεκίνημα της Oikotrust και πώς κατάφερε να την εξελίξει σε κορυφαία εταιρεία στον τομέα της. Επίσης, θα μιλήσουμε για τον ρόλο του ως Angel Investor και θα καλύψουμε ζητήματα που αφορούν όρους όπως το Venture Dept και Venture Capital. Τέλος, θα αναφερθούμε σε επίκαιρα ζητήματα όπως είναι ο ρόλος που παίζει το κράτος στην αγορά του Real Estate και οι προοπτικές που μπορούν να προσφέρουν οι τάσεις της τεχνητής νοημοσύνης.
Κεφάλαια
00:00:00 – Εισαγωγή και το ξεκίνημα της Oikotrust
00:08:21 – Η ανάπτυξη της Oikotrust
00:15:44 – Real Estate Investments
00:21:26 – Service Apartments
00:29:46 – Proptech και η Δυναμική του real estate στην Ελλάδα
00:34:17 – Η αρχή του Venture και ο ρόλος του Χρήστου σαν Angel Investor
00:40:26 – Angel Investors vs Venture Capital Firms
00:44:59 – Risk Assessment και κριτήρια
00:50:32 – Venture Dept
00:58:26 – Η σημασία του Credit History
01:01:33 – Time Management
01:04:22 – Τάσεις και η Επίδραση της Τεχνητής Νοημοσύνης
01:10:49 – Technology – AI και Real Estate
01:14:18 – Κράτος και Student Housing
01:19:42 – Εκπαίδευση και Προσέλκυση Ξένων Φοιτητών
Εισαγωγή και το ξεκίνημα της Oikotrust
Χρήστος Τραμπούκης, πολιτικός μηχανικός με MBA, ξεκίνησε την Oikotrust διαχειριζόμενος μόνο ένα οικογενειακό ακίνητο (4 διαμερίσματα) για φοιτητές. Αξιοποίησε την εμπειρία του από τη Σκωτία, όπου ζούσε σε φοιτητικές εστίες, για να δημιουργήσει την πρώτη online πλατφόρμα ενοικίασης φοιτητικών διαμερισμάτων στην Ελλάδα.
Κυριότερα Σημεία:
- Ακαδημαϊκό και Επαγγελματικό Υπόβαθρο: Ο Χρήστος είναι πολιτικός μηχανικός και MBA από το INSEAD.
- Πρώτα Βήματα: Η εκμετάλλευση τεσσάρων οικογενειακών διαμερισμάτων για φοιτητές ήταν το αρχικό στάδιο της επιχειρηματικής του διαδρομής.
- Καινοτομία: Δημιούργησε την πρώτη πλατφόρμα online ενοικίασης διαμερισμάτων στην Ελλάδα, εισάγοντας μια νέα πρακτική και καλύπτοντας ένα κενό στην αγορά.
- Επιχειρηματική Στρατηγική: Χρησιμοποίησε την εμπειρία του από το εξωτερικό για να βελτιώσει τη διαχείριση και το marketing της επιχείρησης.
Η ανάπτυξη της Oikotrust
Ο Χρήστος περιγράφει την ανάπτυξη της Oikotrust, από την αρχική ιδέα μέχρι τη διαχείριση πολλών κτιρίων με φοιτητικές εστίες. Αναφέρει τις προκλήσεις που αντιμετώπισε και τις στρατηγικές που χρησιμοποίησε για να ξεπεράσει τα εμπόδια.
Κυριότερα Σημεία:
- Επέκταση Διαχειριζόμενων Ακινήτων: Από το αρχικά 4 διαμερίσματα ο Χρήστος αποφάσισε να ερευνήσει και να αγοράσει νέο κτίριο για την ανάπτυξη της εταιρείας.
- Προκλήσεις και Λύσεις: Αντιμετώπισε δυσκολίες όπως η εύρεση κατάλληλων ακινήτων και η διαχείριση πολυιδιοκτησιών.
- Στρατηγικές Ανάπτυξης: Επένδυσε στη βελτίωση της διαχείρισης και της εξυπηρέτησης των φοιτητών, δίνοντας έμφαση στη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης φοιτητικής κοινότητας.
Real Estate Investments
Συζήτηση για τις επενδύσεις στο real estate και τις στρατηγικές που ακολουθεί η Oikotrust. Ο Χρήστος αναλύει τη σημασία της τιμής αγοράς και της διαχείρισης των ακινήτων για τη δημιουργία υπεραξίας.
Κυριότερα Σημεία:
- Στρατηγική Επένδυσης: Η επιτυχία στις επενδύσεις ακινήτων εξαρτάται από την τιμή αγοράς και τη διαχείριση.
- Δημιουργία Υπεραξίας: Αναγνωρίζει την αξία των εγκαταλελειμμένων κτιρίων και την υπεραξία που μπορούν να προσφέρουν μέσω σωστής διαχείρισης και ανακαίνισης.
- Αξιολόγηση Ευκαιριών: Δίνει έμφαση στην πειθαρχία και την ακρίβεια στις προβλέψεις για την αξία των ακινήτων.
Service Apartments
Ο Χρήστος εξηγεί το μοντέλο των service apartments και και την ανάπτυξή τους στην Ελλάδα. Αναλύει το potential που θα είχαν τα elderly apartments στην Ελληνική αγορά και αναφέρει τις προοπτικές και τις προκλήσεις του συγκεκριμένου τομέα.
Κυριότερα Σημεία:
- Ορισμός και Μοντέλο: Τα service apartments προσφέρουν υπηρεσίες πέρα από τη βασική ενοικίαση ενός ακινήτου.
- Ανάπτυξη και Προοπτικές: Υπάρχει αυξανόμενη ζήτηση για τέτοια διαμερίσματα, σε πόλεις με υψηλή κινητικότητα πληθυσμού. Π.χ. η Θεσσαλονίκη δεν ενδείκνυται για περισσότερα service apartments πέραν των φοιτητικών εστιών.
- Παραδείγματα Επιτυχίας: Αναφέρει παραδείγματα όπως η Blue Ground και την επιτυχία της στην αγορά.
Proptech και η Δυναμική του real estate στην Ελλάδα
Συζήτηση για την τεχνολογία στο real estate (proptech) και πώς αυτή αλλάζει την αγορά στην Ελλάδα. Το PropTech (Property Technology) είναι η χρήση τεχνολογίας για τη βελτίωση και εκσυγχρονισμό της αγοράς ακινήτων, καλύπτοντας διαδικασίες όπως αγορά και πώληση ακινήτων, διαχείριση ακινήτων, χρηματοδότηση και επενδύσεις, καθώς και έξυπνα κτίρια. Ο Χρήστος αναλύει τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις που παρουσιάζονται.
Κυριότερα Σημεία:
- Εισαγωγή στην Proptech: Η τεχνολογία προσφέρει νέες λύσεις και ευκαιρίες στον τομέα του real estate και δίνει νέα δυναμική για καινοτομία και ανάπτυξη
- Προκλήσεις στην Ελλάδα: Το μέγεθος της ελληνικής αγοράς είναι πολύ μικρό για να υποστηρίξει ένα μοντέλο όπως αυτό της Open Door. Και η γραφειοκρατία στην Ελλάδα καθιστά της αγοραπωλησίες πολύ δύσκολες.
- Μείωση της φοροδιαφυγής: Νέοι έλεγχοι από την κυβέρνηση για την αγοραπωλησία ακινήτων και αύξηση του ρίσκου φοροδιαφυγής.
Η αρχή του Venture και ο ρόλος του Χρήστου σαν Angel Investor
Ο Χρήστος μιλάει για την εμπλοκή του με τις startups και το ρόλο του ως angel investor. Μιλάει για το πως το προσωπικό του ενδιαφέρον στην τεχνολογία και στο web development και ύστερα η επιχειρηματική του εμπειρία τον οδήγησε να ασχοληθεί με το Angel Investing, να κάνει mentor και να επενδύσει σε νέες επιχειρήσεις.
Κυριότερα Σημεία:
- Ενδιαφέρον για Τεχνολογία: Από μικρή ηλικία ασχολούνταν με την τεχνολογία και τις νέες ιδέες.
- Επαφή με τις Ομάδες: Ο Χρήστος εξηγεί την σημαντικότητα του να έρχεται σε επαφή με νέους επιχειρηματίες και να μπορεί να παίρνει έμμεσα μέρος σε καινοτόμα projects.
- Πρώτες Επενδύσεις: Ξεκίνησε ως μέντορας και προχώρησε σε επενδύσεις σε startups.
- Ρόλος Angel Investor: Ο ρόλος του περιλαμβάνει την παροχή συμβουλών και τη χρήση του δικτύου του για την υποστήριξη των startups.
Angel Investors vs Venture Capital Firms
Ο Χρήστος συγκρίνει τους angel investors με τις venture capital firms, εξηγώντας τις διαφορές τους και πότε είναι κατάλληλο να επιλέξεις το καθένα. Εξηγεί ότι τα πρώτα χρήματα που θα πάρει μια startup είναι από τους Angel Investors μαζί με συμβουλές και διεύρυνση δικτύου. Αντίθετα, μια VC δεν μπορεί επενδύσει σε startup που βρίσκεται ακόμα σε πολύ πρώιμο στάδιο.
Κυριότερα Σημεία:
- Διαφορές στους Επενδυτές: Οι angel investors επενδύουν σε πρώιμα στάδια, ενώ οι venture capital firms σε πιο ώριμες εταιρείες.
- Παροχή Συμβουλών: Οι angel investors προσφέρουν περισσότερο προσωπική υποστήριξη και καθοδήγηση.
- Επιλογή Επένδυσης: Η επιλογή εξαρτάται από τις ανάγκες της εταιρείας και το στάδιο ανάπτυξής της.
Risk Assessment και κριτήρια
Ανάλυση του τρόπου αξιολόγησης κινδύνου στις επενδύσεις και των κριτηρίων που χρησιμοποιεί ο Χρήστος για να επιλέξει τις επενδύσεις του. Ο Χρήστος εξηγεί πόσο σημαντική είναι η καλή συνεργασία στις ομάδες των startuppers, αλλά και η εμπειρία τους σε αγορές του εξωτερικού.
Κυριότερα Σημεία:
- Αξιολόγηση Κινδύνου: Η ανάλυση της ομάδας, της αγοράς και της δυνατότητας κλίμακας της επιχείρησης είναι βασικά κριτήρια.
- Κριτήρια Επένδυσης: Η εμπειρία των ιδρυτών και το ιστορικό τους στο εξωτερικό αποτελούν σημαντικούς παράγοντες. Εξήγηση της σημαντικότητας της ανάπτυξης της εταιρείας εκτός της ελληνικής αγοράς και της προοπτικής της εξέλιξής της σε αγορές του εξωτερικού
- Στρατηγική Εξόδου: Η δυνατότητα εξόδου από την επένδυση μέσω εξαγοράς ή εισαγωγής στο χρηματιστήριο.
Venture Dept
Ο Χρήστος εξηγεί ότι το venture debt είναι μία μορφή δανείου που μπορεί να πάρει μια startup χωρίς ιστορικότητα (που δεν είναι bankable). Μιλάει για το πώς λειτουργεί και πότε είναι κατάλληλο για μια εταιρεία. Αναφέρει τη δική του εμπειρία και τις στρατηγικές που ακολουθεί.
Κυριότερα Σημεία:
- Ορισμός Venture Debt: Είναι μια μορφή χρηματοδότησης που συνδυάζει δάνειο και δικαίωμα αγοράς μικρού ποσοστού της εταιρείας. Βοηθάει τους επενδυτές και τους ιδρυτές της εταιρείας να αυξήσουν το κεφάλαιο τους, χωρίς να πουλήσουν παραπάνω μετοχές.
- Κατάλληλες Εταιρείες: Εταιρείες με 1. με σταθερά έσοδα (αντίστοιχα με το ποσό που θέλει να δανειστεί) και 2. ισχυρό επενδυτή (VC) του τελευταίου equity investment που θα μπορέσει να υποστηρίξει την εταιρεία σε επόμενο στάδιο.
- Στρατηγική Χρήσης: Προσφέρει ρευστότητα χωρίς να απαιτεί προσωπικές εγγυήσεις από τους ιδρυτές.
Η σημασία του Credit History
Συζήτηση για τη σημασία του ιστορικού πιστοληπτικής ικανότητας και πώς αυτό επηρεάζει την ευκολία για μια εταιρεία να εξασφαλίσει χρηματοδότηση. Αναφορά στο πως το Venture Dept χτίζει ιστορικό που μπορεί να βοηθήσει την εταιρεία να δανειστεί μελλοντικά από μία τράπεζα σε καλύτερους όρους.
Κυριότερα Σημεία:
- Ιστορικό Πιστοληπτικής Ικανότητας: Ένα καλό πιστοληπτικό ιστορικό είναι κρίσιμο για την εξασφάλιση χρηματοδότησης.
- Διαχείριση Χρεών: Η σωστή διαχείριση των χρεών και των οικονομικών της εταιρείας επηρεάζει την αξιοπιστία της στην αγορά.
- Στρατηγική Βελτίωσης: Υπάρχουν στρατηγικές που μπορούν να ακολουθηθούν για τη βελτίωση του πιστοληπτικού ιστορικού.
Time Management
Ο Χρήστος μιλάει για τη σημασία της διαχείρισης του χρόνου και πώς καταφέρνει να ισορροπεί τις διάφορες επαγγελματικές του υποχρεώσεις.
Κυριότερα Σημεία:
- Προτεραιότητες: Αναφέρεται η δυσκολία του multitasking και το πόσο απαραίτητη είναι η σωστή ιεράρχηση των καθημερινών καθηκόντων.
- Oikotrust: Η εταιρεία έχει επενδύσει σε καλά στελέχη που μπορούν αν διαχειριστούν τα day-to-day operations και ο ίδιος ασχολείται ενεργά με το real estate development.
- Angel Investing: Ο προσωπικός χρόνος είναι απαραίτητος για την συγκεκριμένη ασχολία και καλύπτει κυρίως οράρια εκτός των business hours.
Τάσεις και η Επίδραση της Τεχνητής Νοημοσύνης
Συζήτηση για τις τρέχουσες τάσεις στην τεχνητή νοημοσύνη και πώς αυτές επηρεάζουν τις διάφορες βιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένου του real estate.
Κυριότερα Σημεία:
- Τεχνητή Νοημοσύνη: Η AI επηρεάζει πολλούς τομείς και προσφέρει νέες ευκαιρίες και προκλήσεις.
- Εφαρμογές στο Real Estate: Αναλύει πώς η AI μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανάλυση δεδομένων και την πρόβλεψη τάσεων στην αγορά.
- Μελλοντικές Προοπτικές: Η συνεχής εξέλιξη της AI θα αλλάξει δραστικά πολλούς κλάδους, δημιουργώντας νέες δυνατότητες και προοπτικές.
Technology – AI και Real Estate
Ο Χρήστος αναφέρει την ανάπτυξη του AI και πώς αυτός μπορεί να επηρεάσει διάφορους τομείς, αλλά και την αγορά των ακινήτων. Εξηγεί ότι η τεχνητή νοημοσύνη αλλά και γενικότερα η τεχνολογία αργούν αν επηρεάσουν το real estate γιατί δεν είναι ένας επαναλαμβανόμενος κλάδος.
Κυριότερα Σημεία:
- Ενσωμάτωση AI: Η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται για την αυτοματοποίηση διαδικασιών και τη βελτίωση της αποδοτικότητας.
- Αναλύσεις και Προβλέψεις: Το AI βοηθάει στη διευκόλυνση της ανάλυσης δεδομένων και της πρόβλεψης τάσεων στην αγορά ακινήτων.
- Καινοτομίες: Οι νέες τεχνολογίες φέρνουν καινοτομίες που μπορούν να βελτιώσουν τις υπηρεσίες και τα προϊόντα στην αγορά ακινήτων.
Κράτος και Student Housing
Συζήτηση για το ρόλο του κράτους στη διαμόρφωση της αγοράς φοιτητικής στέγασης και πώς οι πολιτικές μπορούν να επηρεάσουν την ανάπτυξη του κλάδου. Γίνεται αναφορά στα ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημοσίου & Ιδιωτικού Τομέα) και στο πλάνο που έχει το κράτος για κατασκευή φοιτητικών εστιών.
Κυριότερα Σημεία:
- Ρόλος του Κράτους: Το κράτος μπορεί να επηρεάσει την αγορά μέσω νομοθετικών και οικονομικών πολιτικών και συζητάει ήδη για ανάπτυξη φοιτητικών εστιών μέσω ΣΔΙΤ.
- Μειονέκτημα Χρόνου: Η διαδικασία ανάπτυξης φοιτητικών εστιών με ΣΔΙΤ μπορεί να είναι μια χρονοβόρα διαδικασία.
- Στόχευση: Οι κρατικές φοιτητικές εστίες είναι αναγκαίες σε περιοχές που υπάρχει πολύ μεγάλη ζήτηση (π.χ. Αθήνα, Κρήτη), και όχι σε μέρη όπου πολλοί πολίτες ζουν μόνο από τους φοιτητές (π.χ. Δυτική Μακεδονία, Θράκη, Θεσσαλία) και τα ακίνητα είναι ήδη σε χαμηλές τιμές.
Εκπαίδευση και Προσέλκυση Ξένων Φοιτητών
Ο Χρήστος αναλύει τη σημασία της εκπαίδευσης και τις στρατηγικές για την προσέλκυση ξένων φοιτητών στην Ελλάδα, καθώς και το ρόλο της φοιτητικής στέγασης σε αυτό. Αναφέρει την υπεραξία που θα έφερναν στη χώρα αγγλόφωνα πανεπιστημιακά τμήματα σπουδών.
Κυριότερα Σημεία:
- Προσέλκυση Φοιτητών: Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να προσελκύσει ξένους φοιτητές μέσω βελτίωσης των πανεπιστημιακών υποδομών και υπηρεσιών.
- Ανταγωνισμός: Υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός μεταξύ ευρωπαϊκών πόλεων για την προσέλκυση ξένων φοιτητών. Αναφορά σε έρευνες που δείχνουν την υπεραξία που μπορούν να φέρουν σε μία χώρα
- Ρόλος Φοιτητικής Στέγασης: Η παροχή ποιοτικής φοιτητικής στέγασης είναι κλειδί για την προσέλκυση και διατήρηση ξένων φοιτητών.
- Οικονομική Ενίσχυση: Οι ξένοι φοιτητές μπορούν να ενισχύσουν οικονομικά την τοπική κοινωνία και να φέρουν νέα δυναμική στα πανεπιστήμια.
_____________________________________________
Ο Χρήστος Τραμπούκης είναι CEO της Oikotrust Student Housing, Venture Partner στην Praxia Capital, και Angel Investor στην HeBAN. Ο Χρήστος τελειώνοντας το προπτυχιακό του ως Πολιτικός Μηχανικός από το πανεπιστήμιο της Γλασκόβης και ύστερα το MBA του στο INSEAD, δούλεψε σε μεγάλες εταιρείες σε Λονδίνο και Ελλάδα, φτάνοντας σήμερα να είναι ένας επαγγελματίας με 20ετή εμπειρία στο real estate, το consulting και το investing. Είναι επίσης μέλος της HeBAN ως ενεργός Angel Investor, αλλά και mentor στον χώρο τον Ελληνικών startup και έχει εμπειρία πάνω στο Venture Debt, Venture Capital και Financial Advisory χάρη στην εμπειρία του ως Venture Partner στην Praxia Capital. Τέλος, η 14ετης εμπειρία του ως CEO στην Oikotrust αλλά και η γενικότερη ασχολία του με το real estate, τον καθιστούν expert στο operations, το strategy, το business planning και το real estate development. https://www.oikotrust.gr/
